
Dawid Sadulski
30.04.2025 r.
Na naszym blogu rozpoczęliśmy publikowanie serii artykułów, w których przybliżamy zasady dotyczące projektowania doświadczeń użytkownika – tzw. Praw UX. W tym wpisie omawiam Prawo Jakoba.
Czym są prawa UX?
Prawa UX, czyli zasady projektowania doświadczeń użytkownika, to wytyczne, które projektanci mogą brać pod uwagę podczas tworzenia interfejsów i produktów. Dostarczają one cennych wskazówek i spostrzeżeń dotyczących tworzenia intuicyjnych oraz przyjaznych użytkownikowi rozwiązań. Dzięki zrozumieniu i stosowaniu tych zasad, projektanci mogą zoptymalizować doświadczenia użytkowników i tworzyć interfejsy, które maksymalnie odpowiadają ich potrzebom.
Prawo Jakoba
Prawo Jakoba podkreśla, że zachowania użytkowników w sieci często opierają się na ich wcześniejszych doświadczeniach z innymi stronami internetowymi. Użytkownicy oczekują, że nowa strona będzie działać zgodnie z ogólnymi standardami i schematami znanymi im z innych witryn. Dlatego preferują, aby nowo odwiedzana strona funkcjonowała w sposób zbliżony do tych, które już znają.
Użytkownicy spędzają większość czasu na innych stronach internetowych i wolą, żeby Twoja działała tak samo jak wszystkie inne, które już znają.
Kilka słów o autorze prawa Jakoba
Jakob Nielsen – duński specjalista w dziedzinie użyteczności, badacz interakcji człowiek-komputer, który znany jest jako jeden z prekursorów projektowania interfejsów użytkownika oraz doskonalenia doświadczeń użytkowników w świecie internetu.

Najważniejsze założenia:
- Przenoszenie oczekiwań z innych produktów.
- Korzystanie z powszechnie znanych wzorców projektowych i modeli mentalnych.
- Uważne wprowadzanie zmian.
Nilsen zauważył, że użytkownicy wolą, aby Twoja strona działała tak samo, jak wszystkie inne witryny, które już znają.
Przykłady zastosowania:
Przenoszenie oczekiwań z innych produktów – osoby korzystające ze znanych im rozwiązań przenoszą swoje oczekiwania na podobne produkty. Dzięki temu szybciej przyswajają znajome wzorce, co ułatwia im obsługę nowego interfejsu, bez potrzeby uczenia się go od podstaw.
(Przykład poniżej: prezentacja karty produktu.)


Korzystanie z powszechnie znanych wzorców projektowych i modeli mentalnych – powielanie znanych rozwiązań w strategicznych obszarach, takich jak struktura strony, nawigacja czy wygląd przycisków, zwiększa komfort użytkowania. Równie ważne jest uważne wprowadzanie zmian – zmiany powinny być przemyślane i wprowadzane stopniowo, aby nie zaburzyć przyzwyczajeń użytkowników.


Podsumowanie
Projektując UX i rozwiązania w zakresie Product Design, warto dążyć do tworzenia interfejsów przyjaznych dla użytkownika – zrozumiałych, intuicyjnych i użytecznych. Jednym z kluczowych celów jest skrócenie czasu potrzebnego na opanowanie nowych funkcji, zwłaszcza w kontekście e-commerce. Stosowanie Prawa Jakoba, czyli uwzględnianie istniejących nawyków użytkowników oraz ich modeli myślenia, przyczynia się do budowania spójnych, łatwych w obsłudze interfejsów, które często skutkują wyższą konwersją sprzedaży.
Źródła